Sau khi nghe lãnh đạo Bộ Xây dựng báo cáo về dự thảo, cũng như ý kiến phát biểu của đại diện các bộ, cơ quan tại cuộc họp, Phó thủ tướng kết luận Bộ Xây dựng cần tiếp tục bổ sung, hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết.

Trung tâm giao dịch bất động sản do Nhà nước quản lý có thể sẽ được đưa vào Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi. Ảnh: Thanh Vũ

Bộ được giao rà soát nội dung trích dẫn Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương làm cơ sở chính trị cho việc đề xuất thành lập mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước thành lập. Trong đó, nội dung Nghị quyết 18-NQ/TW không đề cập đến sàn giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước thành lập. Do vậy, Đảng ủy Chính phủ cần phải báo cáo Bộ Chính trị xin chủ trương theo quy định và sau khi được Bộ Chính trị thông qua chủ trương thì mới đủ cơ sở chính trị.

Tiếp theo, Bộ Xây dựng phải rà soát, đánh giá kỹ về các nhóm chính sách của dự thảo Nghị quyết khác với các Luật, Nghị quyết của Quốc hội, trên cơ sở đó làm rõ thẩm quyền quyết định và trình tự, thủ tục để thành lập Trung tâm giao dịch.

Bên cạnh đó, Bộ phải chịu trách nhiệm đánh giá kỹ tác động của việc thành lập Trung tâm giao dịch. Trong đó cần hết sức lưu ý về mô hình hoạt động và tính khả thi, liệu nên áp dụng hình thức sàn điện tử hay mô hình dạng nào; có phát sinh bộ máy, kinh phí từ ngân sách Nhà nước hay không; mục tiêu ra đời và tôn chỉ, mục đích hoạt động của Trung tâm giao dịch.

Đồng thời, cơ quan soạn thảo phải đánh giá tác động đến doanh nghiệp, người dân khi thực hiện giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất qua Trung tâm giao dịch, liệu có làm phát sinh thêm thủ tục hành chính và chi phí không.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng cần nghiên cứu, ứng dụng công nghệ thông tin vào việc quản lý, vận hành Trung tâm giao dịch; bảo đảm liên thông, chia sẻ cơ sở dữ liệu bất động sản, cơ sở dữ liệu đất đai giữa các cơ quan quản lý Nhà nước.

Phó thủ tướng giao Bộ Xây dựng rà soát các sàn giao dịch địa ốc đang hoạt động để đánh giá hiệu quả, bảo đảm dữ liệu về giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất được thống nhất quản lý minh bạch, rõ ràng.

Thông báo cũng nêu rõ, hiện Quốc hội khóa XV đã kết thúc phiên họp cuối cùng. Do vậy, Bộ Xây dựng cần nghiên cứu, tham mưu và kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền về hình thức văn bản quy phạm pháp luật, tiếp tục trình Nghị quyết hoặc nghiên cứu để đưa nội dung thành lập Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước thành lập vào Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi trong Chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội khóa XVI.

Trước đó, tại Hội nghị tổng kết năm 2025 của Bộ Xây dựng, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã giao cơ quan này nhiệm vụ hoàn thành Trung tâm giao dịch bất động sản quốc gia trong quý I/2026. Đây cũng là năm Bộ Xây dựng sẽ tập trung nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đầu tư - Baodautu.vn, bà Phạm Thị Miền, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) - một trong những đơn vị đồng hành cùng Bộ Xây dựng trong việc xây dựng đề án Trung tâm giao dịch bất động sản cho biết, khi giao dịch qua trung tâm, toàn bộ dữ liệu về bất động sản, giá trị giao dịch, thông tin bên mua, bên bán đều sẽ được số hóa và lưu trữ.

“Hệ thống có thể phát hiện các giao dịch bất thường bằng cách đối chiếu giá trị giao dịch với dữ liệu lịch sử giá trên thị trường, từ đó cảnh báo ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường”, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam chia sẻ.

Bên cạnh đó, trung tâm còn có thể kết nối cơ sở dữ liệu về dân cư, tài chính, thuế… và liên thông với các cơ sở dữ liệu như VNeID giúp xác minh thông tin người giao dịch. Chẳng hạn, nếu phát hiện một cá nhân không có năng lực tài chính rõ ràng nhưng lại cùng lúc thực hiện nhiều giao dịch có giá trị lớn, hệ thống sẽ cảnh báo rủi ro rửa tiền, lừa đảo, gian lận tài chính.

Bà Miền cũng hé mở thêm rằng, song song với việc thiết lập hệ thống giao dịch minh bạch và số hóa toàn diện, các chế tài xử phạt hành vi kê khai sai giá hoặc gian lận thuế cũng sẽ được siết chặt. Bộ Xây dựng đang rà soát lại các quy định liên quan và nếu cần thiết có thể đề xuất bổ sung, sửa đổi những điểm chưa phù hợp trong luật hiện hành nhằm đảm bảo tính đồng bộ.