Doanh nghiệp bất động sản thành lập mới chủ yếu trong lĩnh vực môi giới. Ảnh: Gia Huy

Gần 3.000 doanh nghiệp địa ốc mới ra đời

Báo cáo của UBND TP.HCM cho biết, trong năm 2019, Thành phố có 44.004 doanh nghiệp được cấp phép thành lập mới với tổng số vốn đăng ký là 643.244 tỷ đồng (tăng 2,01% số lượng doanh nghiệp và tăng 10,35% về vốn đăng ký so với cùng kỳ).

Trong đó, về số lượng doanh nghiệp, bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy và xe có động cơ khác chiếm tỷ trọng cao nhất là 35,4%; hoạt động kinh doanh bất động sản chiếm 6,7%, tương đương gần 3.000 doanh nghiệp. Về vốn đăng ký, hoạt động kinh doanh bất động sản đứng đầu, chiếm 38,3%, tiếp theo là xây dựng chiếm 19,5%…

Theo ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP.HCM, tuy số doanh nghiệp thành lập mới nhiều, nhưng không đạt chỉ tiêu đặt ra của Thành phố là 46.200 doanh nghiệp.

Một điểm đáng chú ý, theo người đứng đầu UBND TP.HCM, các ngành được cho là có sự phát triển tốt như sản xuất, thì số doanh nghiệp thành lập mới lại sụt giảm, trong khi lĩnh vực đang gặp khó khăn là bất động sản, số doanh nghiệp thành lập mới vẫn giữ được mức ổn định.

Theo lãnh đạo Sở Kế hoạc và Đầu tư TP.HCM, các doanh nghiệp đăng ký mới trong lĩnh vực bất động sản đa phần là doanh nghiệp môi giới, số còn lại là liên doanh giữa các chủ đầu tư để phát triển dự án bất động sản.

Trước sức ép của các “ông lớn” đi trước chiếm ưu thế về mọi mặt như vốn, kinh nghiệm, uy tín, thương hiệu, những doanh nghiệp non trẻ, mới thành lập cần phải có chiến lược kinh doanh mới có thể tồn tại và phát triển.

Số lượng nhiều, chất lượng thấp

Theo các chuyên gia, tuy số lượng lớn, nhưng chất lượng doanh nghiệp bất động sản thành lập mới lại giảm đi nghiêm trọng trong năm 2019.

Ông Ngô Quang Phúc, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Địa ốc Phú Đông Group cho rằng, việc doanh nghiệp thành lập mới luôn là điều tốt mà thị trường cần, bởi có nhiều doanh nghiệp thành lập mới trong một lĩnh vực cho thấy thị trường đó phát triển và mang lại nhiều lợi nhuận.

Tuy nhiên, thị trường bất động sản hiện nay không cần số lượng, mà đang cần chất lượng, nhưng chất lượng doanh nghiệp thành lập mới lại quá thấp. Việc có quá nhiều doanh nghiệp bất động sản mới được thành lập, trong đó đa phần là hoạt động kinh doanh môi giới, trong khi cơ quan quản lý nhà nước không quản lý chặt các hoạt động của nhóm doanh nghiệp này, dẫn tới việc các doanh nghiệp môi giới đua nhau phát triển các dự án phân lô bán nền, phá nát quy hoạch của địa phương, tạo ra những đợt sốt nóng cục bộ như thời gian vừa qua.

“Thay vì tăng mạnh số lượng doanh nghiệp thành lập mới, việc tăng vốn, nguồn lực để phát triển các doanh nghiệp hiện có được cho là cần thiết cho thị trường bất động sản lúc này, bởi thị trường đang cần những doanh nghiệp mạnh về vốn, mạnh về uy tín để làm trong sạch thị trường”, ông Phúc nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Công ty Môi giới bất động sản Thăng Long, doanh nghiệp thành lập năm 2016 có địa chỉ tại đường Âu Cơ, quận Bình Tân (TP.HCM) cho biết, hiện nay, cuộc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp môi giới với nhau là rất lớn. Những doanh nghiệp nào có mối quan hệ, có vốn sẽ lấy được lượng hàng lớn, bởi khi đó, doanh nghiệp mới có điều kiện đặt cọc lấy hàng và làm sàn F1. Còn các doanh nghiệp ít vốn chỉ có thể lấy hàng F2, F3 và bán số lượng rất ít. Vì vậy, nếu không đủ mạnh về vốn và nhân lực, nhiều doanh nghiệp sẽ bị đào thải.

“Câu chuyện doanh nghiệp đua nhau thành lập nhưng không đủ vốn dẫn tới bị đào thải là chuyện dễ hiểu. Theo tôi, trong thời gian tới, sẽ còn nhiều doanh nghiệp bị đào thải hơn nữa. Đây được cho là cuộc thanh lọc tích cực cho thị trường, bởi đối với bất động sản, không có chỗ cho những doanh nghiệp vốn ít và làm ăn không minh bạch”, ông Dũng nói.

Trong khi đó, luật sư Trần Đức Phượng, Đoàn luật sư TP.HCM cho rằng, việc chất lượng doanh nghiệp bất động sản đi xuống một phần vì thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp hiện quá dễ.

Cụ thể, điều kiện thành lập công ty bất động sản là những tổ chức, cá nhân khi đăng ký ngành nghề kinh doanh bất động sản như: mua bán, cho thuê bất động sản, căn hộ, mặt bằng..., mức vốn điều lệ tối thiểu là 20 tỷ đồng (trước đây là 6 tỷ đồng).

Với công ty đăng ký kinh doanh các dịch vụ bất động sản, tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản phải có ít nhất một người có chứng chỉ về môi giới bất động sản. Những tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ định giá bất động sản phải có ít nhất hai người có chứng chỉ định giá bất động sản.

Trong trường hợp công ty kinh doanh sàn giao dịch bất động sản phải có ít nhất hai người có chứng chỉ môi giới bất động sản, nếu có dịch vụ định giá bất động sản thì có ít nhất hai người có chứng chỉ định giá bất động sản…

Tuy nhiên, hiện nay, khi có nhu cầu thành lập doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức thường thuê khoán các công ty luật hoặc công ty dịch vụ. Các công ty này sẽ “có cửa” để lo toàn bộ các hồ sơ, thủ tục một cách nhanh chóng, dễ dàng.

Vì vậy, nhiều doanh nghiệp môi giới hiện nay dù không cần chứng minh đủ 20 tỷ đồng vốn pháp định, hay các chứng chỉ hành nghề, nhưng vẫn hoạt động bình thường.

“Chính điều này đã tạo ra hàng loạt doanh nghiệp bất động sản, nhưng chất lượng các doanh nghiệp này rất tệ, dẫn tới cảnh thị trường thời gian qua liên tục xuất hiện các dự ma do những công ty môi giới thực hiện”, luật sư Phượng nói.

Thực tế, năm 2019, đã có hàng loạt lãnh đạo doanh nghiệp môi giới bất động sản tại TP.HCM bị khởi tố, bắt giam vì bán dự án “ma”.